KOAH Alevlenmelerini Önlemek Kış Aylarına Özel Korunma Rehberi

• 06.08.2025 18:24

KOAH Alevlenmelerini Önlemek Kış Aylarına Özel Korunma Rehberi

Kış ayları, soğuk hava, kapalı ortamlar ve solunum yolu enfeksiyonları nedeniyle KOAH alevlenmelerinin en sık görüldüğü dönemdir. Dr. Gülseren Hanım, semptomlarınızı artırmadan önce alabileceğiniz önlemleri ve kişisel eylem planınızı bu rehberde adım adım özetliyor.

1) Kışın Neden Alevlenmeler Artar?

• Soğuk ve kuru hava bronşları irrite eder, öksürük ve nefes darlığını artırır.

• Viral enfeksiyonlar (grip, soğuk algınlığı) tetikleyicidir.

• Kapalı ve kalabalık ortamlar bulaşı kolaylaştırır.

2) Aşılar: Alevlenme Riskini Düşürmenin Kolay Yolu

• Grip aşısı: Her yıl, kış öncesi.

• Pnömokok aşısı: Hekimin şemasına göre (PCV/PPSV).

• COVID-19 hatırlatma: Uygunsa hekim önerisiyle.

3) İlaç Uyumunu Mükemmelleştirin

• Günlük bakım inhalerleri (LAMA/LABA ± ICS) aksatmayın; sadece rahatlatıcılarla (SABA) idare etmeyin.

• Reçetenizdeki yedek inhaleri ve son kullanma tarihlerini kontrol edin.

• Yolculuk/iş için küçük bir ilaç çantası hazırlayın.

4) İnhaler Tekniği: En Fazla Yapılan Hata

• Spacersiz MDI, DPI veya nebül kullanıyorsanız Dr. Gülseren Hanım’dan teknik kontrol isteyin.

• Adım adım: Nefes boşalt → Ağızlık yerleşsin → İlacı uygula → Yavaş ve derin çek → 10 sn tut → Yıkama (ICS sonrası).

5) Kişisel Alevlenme Eylem Planı (Kısa Rehber)

• Sarı Bölge (Başlangıç): Öksürük/balgam artışı, nefes darlığında rahatlatıcıyı hekimin verdiği şemaya göre artır; 24–48 saatte düzelme yoksa iletişime geç.

• Kırmızı Bölge (Acil): Dinlenirken nefes darlığı, dudakta morarma, yüksek ateş, bilinç bulanıklığı → 112 / Acil.

6) Enfeksiyonlardan Korunma

• El hijyeni, kalabalıkta maske, hasta kişilerle yakın temastan kaçınma.

• Evde ortak yüzeyleri düzenli temizleme, havalandırmayı kısa ama sık yapma.

• Semptom başlar başlamaz bol sıvı, istirahat, hekim planına uygun destek tedavileri.

7) Ev İçi Hava Kalitesi ve Isı–Nem Dengesi

• İdeal iç ortam: 20–22°C, %40–50 nem.

• HEPA filtreli hava temizleyici faydalı olabilir; dumandan/kimyasal kokudan kaçının.

• Nemlendirici kullanıyorsanız suyu günlük değiştirin (küf riskini azaltın).

8) Dışarı Çıkarken Mini Korumalar

• Soğuk havada ağız-burnu atkıyla kapatın (havayı ılıtın).

• Rüzgârlı/çok soğuk günlerde kısa yürüyüş + sık mola planlayın.

• Merdiven/tepe tırmanışını yavaşlatın; nefes senkronu kullanın (2 adım al, 1 nefes ver).

9) Pulmoner Rehabilitasyon ve Egzersiz

• Haftada 3–5 gün düşük-orta tempolu yürüyüş, solunum kas egzersizleri.

• Dudak-büzük ve diyaframatik solunum teknikleriyle eforu uzatın.

• Rehabilitasyon programına katılma imkânınız varsa kışın özellikle yararlıdır.

10) Beslenme ve Sıvı

• Küçük ve sık öğün; aşırı tuz ve şişkinlik yapan gıdalardan kaçınma.

• Yeterli su (kalp/böbrek kısıtı yoksa) ve sıcak bitki çayları boğazı rahatlatır.

• İştah azalırsa protein ağırlıklı seçenekleri öne alın.

11) Eşlik Eden Hastalıklar ve İlaçlar

• Kalp yetmezliği, diyabet, kemik erimesi ve anksiyete/depresyon için kontrolleri aksatmayın.

• Çok ilaç kullanıyorsanız ilaç etkileşimleri için listeyi Dr. Gülseren Hanım ile gözden geçirin.

12) Hangi Bulgularda Hemen Başvurmalı?

• Dinlenirken nefes darlığı, dudaklarda morarma

• Yeşil/sarı balgamda belirgin artış + yüksek ateş

• Şiddetli göğüs ağrısı, bilinç bulanıklığı, hızlı kötüleşme

• Evde uyguladığınız plana 24–48 saatte yanıt yoksa

Sık Sorulanlar 

Grip aşısı KOAH’ta şart mı?
Kış öncesi önerilir; alevlenmeleri ve hastane yatışlarını azaltabilir.

Nem cihazı kullanayım mı?
Nem %40–50 idealdir; daha yüksek nem küfü artırır. Cihaz kullanıyorsanız suyu günlük değiştirin.

Soğukta yürüyebilir miyim?
Kısa ve kontrollü yürüyüş, ağız-burun atkıyla kapalıyken yapılabilir; eforu kademeli artırın.

Rahatlatıcıyı sık kullanmak zararlı mı?
Geçici rahatlatır; bakım ilacınız düzenli değilse alevlenme riski artar. Reçetenizi hekimle netleştirin.

Mini Kontrol Listesi

• Grip/pnömokok aşıları güncel

• Günlük inhaler + yedek ilaç çantası hazır

• İnhaler tekniği doğru (son kontrolde teyit)

• Eylem planı buzdolabında/telefonumda

• Ev içi ısı 20–22°C, nem %40–50

• HEPA filtre bakımı yapıldı

• Maske–el hijyeni–havalandırma

• Acil başvuru kriterlerini biliyorum

Randevu

Kışa hazırlıklı girmek, alevlenme riskini belirgin azaltır. Kişisel planınızı oluşturmak için Dr. Gülseren Hanım ile kontrol randevusu planlayın; inhaler tekniğinizi beraber gözden geçirelim.