EBUS (Endobronşiyal Ultrasonografi)

EBUS-TBNA, bronkoskopi ucundaki ultrason probu ile göğüs içindeki (mediastinal/hiler) lenf bezlerini gerçek zamanlı görüntüleyip ince iğneyle biyopsi almamızı sağlayan, sedasyon altında konforlu ve minimal invazif bir işlemdir. En sık akciğer kanseri evreleme/tanı, sarkoidoz ve bazı enfeksiyonlarda (örn. TBC şüphesi) kullanırız. Çoğu hastada aynı gün taburculuk mümkündür; patoloji sonuçlarına göre kişiselleştirilmiş tedavi planını hızla netleştiririz.

EBUS Nedir, Ne Zaman Önerilir?

• Akciğer kanseri: Mediastinal lenf nodlarının evreleme ve tanısı

• Sarkoidoz / granülomatöz hastalıklar: Tanı için nodal biyopsi

• Enfeksiyon şüphesi: Tüberküloz vb. durumlarda etkenin aydınlatılması

• Mediastinal kitle/lenfadenopati: Ayırıcı tanı

İşlem Nasıl Yapılır? (Adım Adım)

1. Boğaz/burun bölgesine lokal anestezi, damar yolundan sedasyon

2. Ağız/burundan EBUS bronkoskopu ile trakeo-bronşiyal ağaca giriş

3. Ultrasonla lenf bezinin gerçek zamanlı görüntülenmesi

4. İnce iğne ile TBNA biopsisi (gerekirse birden fazla noddan)

5. Gözlem ve aynı gün taburculuk (çoğu hastada)

Merkezde mevcutsa ROSE (hızlı yerinde sitoloji) ile örnek yeterliliği anında teyit edilebilir.

İşlem Öncesi Hazırlık

• Açlık: Genelde 6–8 saat

• İlaçlar: Kan sulandırıcı/antiagreganlar için kişiye özel plan; hekimine danışın

• Alerji ve hastalık öyküsü: İlaç alerjisi, kalp-akciğer hastalıkları mutlaka bildirilmeli

• Refakat/araç kullanımı: Sedasyon verildiyse gün boyu araç kullanmayın

İşlem Sırasında Sizi Neler Bekler?

• Oksijen, nabız oksimetre, EKG ile sürekli monitorizasyon

• Ağızda uyuşma, hafif baskı/öksürük hissi olabilir

• Ortalama süre endikasyona göre 20–40 dakika

Olası Riskler ve Güvenlik

• Sık ve hafif: Boğaz ağrısı, ses kısıklığı, kısa süreli kanlı balgam

• Daha nadir: Daha belirgin kanama, bronkospazm, sedasyona bağlı sorunlar

• Çok nadir: Pnömotoraks (akciğer sönmesi) — özellikle periferik girişimlerde

Tüm işlem boyunca riskleri izler, gerekli önlemleri alırız.

Sonuçların Bildirimi ve Takip

• Patoloji/sitoloji: Çoğunlukla 3–7 gün içinde hazır olur

• Sonuçlar tümör konseyinde (gerekirse) tartışılır; tedavi planı netleştirilir

• Şüphe sürerse hekim uygun görürse ek biyopsi/cerrahi yöntemler gündeme gelebilir

• İşlem sonrası 1–2 saat ağızdan beslenmeyin; günü dinlenerek geçirin

SSS (Kısa)

Ağrılı mıdır?
Lokal anestezi ve sedasyon ile genellikle konforludur.

Yatış gerekir mi?
Çoğu hasta aynı gün taburcu olur.

Lenfoma şüphesinde yeterli mi?
Bazı lenfoma tiplerinde ek cerrahi biyopsi gerekebilir; hekim değerlendirir.

Kan sulandırıcı kullanıyorum?
Kesme/devam kararı kişiye özel verilir; mutlaka hekiminize danışın.

Ne Zaman Acil Başvurmalı?

• Dakikalar-saatler içinde artan nefes darlığı, belirgin göğüs ağrısı

• Bol miktarda kanlı balgam, 38.5°C üstü yüksek ateş ve titreme

• Sedasyon sonrası uzamış bilinç bulanıklığı veya morarma