Akciğer Kanseri

Şüpheyle başvuran her hastada amacımız, tanıyı gecikmeden kesinleştirip evreye ve tümör biyolojisine göre kişiselleştirilmiş bir plan kurmaktır. Uygun risk grubunda düşük doz BT taraması, saptanan lezyonda kontrastlı BT / PET-BT ile yaygınlık değerlendirmesi yapıyor; doku tanısı için lezyonun yerine göre bronkoskopi, EBUS (lenf bezi biyopsisi) veya BT eşliğinde iğne biyopsisi uyguluyoruz. Patoloji sonucuna ek olarak moleküler (EGFR, ALK, ROS1, BRAF, MET, KRAS G12C, RET, NTRK) ve PD-L1 incelemeleriyle hedefe uygun tedaviyi belirliyor; süreç boyunca semptom kontrolü, beslenme ve sigara bırakma desteğini entegre ediyoruz.

Kimler taramadan fayda görür?

• Uzun süreli sigara/kapalı alan dumanı öyküsü olanlar

• Aile öyküsü veya mesleki maruziyeti bulunanlar

• Hekimin uygun gördüğü yüksek risk grubunda düşük doz BT ile tarama planlanabilir.

Alarm bulguları (gecikmeden değerlendirelim)

• Geçmeyen/artan öksürük, kanlı balgam

• Açıklanamayan kilo kaybı, iştahsızlık, halsizlik

• Göğüs ağrısı, ses kısıklığı, eforla artan nefes darlığı

• Aynı bölgede tekrarlayan zatürre atağı

İlk değerlendirme yol haritası (48–72 saat)

1. Ayrıntılı öykü–muayene, oksijen satürasyonu

2. Akciğer BT (gerektiğinde kontrastlı)

3. PET-BT: uzak yayılım/lenf nodu tutulumunun gösterilmesi

4. Doku tanısı:

   • Merkezi lezyonda bronkoskopi, mediastinal nodlarda EBUS

   • Perifer lezyonda transtorasik iğne biyopsisi

   • Plevral sıvı varsa analizi/biyopsi

5. Komorbiditelerin (KOAH, kardiyak vb.) eş zamanlı yönetimi

Patoloji ve biyoloji: tedavinin pusulası

• Küçük hücreli olmayan (adenokarsinom, skuamöz vb.) ve küçük hücreli kanser ayrımı

• Uygun olguda moleküler sürücüler (EGFR, ALK, ROS1, BRAF, MET, KRAS G12C, RET, NTRK) ve PD-L1 ifadesi

• Sonuçlara göre hedefe yönelik ilaçlar veya immünoterapi seçenekleri

Evreye göre tedavi stratejimiz

• Erken evre (I–II, seçilmiş III):
  Uygunsa cerrahi rezeksiyon (lobektomi/segmentektomi). Patoloji riskine göre adjuvan kemoterapi ve/veya immünoterapi değerlendirilebilir. Cerrahiye uygun olmayan sınırlı hastalıkta SBRT bir seçenektir.

• Yerel ileri (III):
  Kitle ve lenf tutulumuna göre kemoradyoterapi; uygun hastada immünoterapi konsolidasyonu.

• Metastatik (IV):
  Moleküler hedef varsa hedefe yönelik tedavi; PD-L1 durumuna ve kliniğe göre immünoterapi ± kemoterapi kombinasyonları. Gerekirse odak radyoterapiler.

Semptom yönetimi ve destek

• Nefes darlığı/öksürük/ağrı için medikal tedavi ve gerekirse bronkoskopik stent

• Plevral sıvıda drenaj/pleurodez seçenekleri

• Beslenme, psikososyal destek ve palyatif bakım ekip işbirliği

Takip planı (özet)

• Tedavi ve evreye göre belirlenen aralıklarla klinik kontrol + görüntüleme

• Yanıt/nüks değerlendirmesi; gerektiğinde tedavi stratejisinin güncellenmesi

Sigara bırakma: tedavinin parçası

• Tedavi etkinliği ve yaşam süresi için bırakma danışmanlığı + gerekirse farmakolojik destek

Ne zaman acil?

• İstirahatte belirgin nefes darlığı/morarma, bol kanlı balgam

• Yeni şiddetli göğüs ağrısı, bayılma, hızla kötüleşen genel durum

Bu bulgular acil değerlendirme gerektirir.